Het geheugen van Brabant
Episode Archive
Episode Archive
59 episodes of Het geheugen van Brabant since the first episode, which aired on December 10th, 2021.
-
17: Zeker een moeilijke jeugd gehad?
October 2nd, 2023 | 47 mins 26 secs
archieven, archives, bhic, boeven, brabant, collecte, criminaliteit, educatie, geschiedenis, historie, history, hulpverlening, marietje kessels, moord, noord-brabant, radio, reclassering, true crime
Verkeerde vrienden? Slechte buurt? Moeilijke jeugd? Waarom raakt iemand eigenlijk van het rechte pad? En vooral: hoe krijg je daarna je leven weer op de rit? Pas in de 19e eeuw bedenken mensen, dat je boeven niet alleen moet opsluiten. Je moet ze daarna ook helpen om voortaan uit de gevangenis te blijven. Erik-Jan Broers van de Tilburg University weet alles van de geschiedenis van het strafrecht. Hij is genomineerd als Docent van het Jaar 2023. En in deze podcast neemt hij je mee door twee eeuwen hulp aan schurken en schavuiten.
-
Afscheidsbrieven uit de oorlog - 2: De onmogelijke liefde van Beppie Meier
September 18th, 2023 | 38 mins 44 secs
archieven, archives, bhic, brabant, brieven, history, letters, noord-brabant, photo's, storytelling, tweede wereldoorlog, war, worldwar two
“Bep, lieveling, vergeef me wat ik je hiermee aandoe.” De jonge piloot Dick Winterdijk is ter dood veroordeeld voor spionage en vluchten naar Engeland. Vanuit zijn cel in Kamp Haaren schrijft hij aan zijn verloofde, Bep Meier in Vught. Zij zet ondertussen alles op alles om het vonnis ongedaan te maken. Door de vondst van hun liefdevolle, maar hartverscheurende brieven weten wij nu wat er precies is gebeurd. In deel 2 van deze podcast onthullen we hoe dit oorlogsverhaal afloopt.
-
Afscheidsbrieven uit de oorlog - 1: Het gewetenloze verraad van Dick Winterdijk
September 4th, 2023 | 31 mins 52 secs
archieven, archives, bhic, brabant, brieven, history, letters, noord-brabant, photo's, storytelling, tweede wereldoorlog, war, worldwar two
“Als alles anders gelopen was, zouden we nu al getrouwd zijn geweest.” Openhartig en oprecht, liefdevol en hartverscheurend. Dat zijn de brieven die de jonge piloot Dick Winterdijk en zijn verloofde Beppie Meier naar elkaar schrijven. Hij vanuit de gevangenis in Haaren, zij aan haar houten bureautje thuis in Vught. Want het is oorlog, en dat verandert alles. In deel 1 van deze podcast ontrafelen we het verhaal van een gewetenloos verraad, die een liefde onmogelijk maakt.
-
Onderzoek jij de onbekende geschiedenis van Brabant?
August 21st, 2023 | 22 mins 36 secs
archieven, archives, beurs, bhic, brabant, educatie, fellow, fellowships, geschiedenis, historie, history, noord-brabant, onderzoek
Natuurlijk weet jij heel wat van de Nederlandse geschiedenis. Maar is dat wel het héle verhaal? Wordt onze geschiedenis niet te vaak vanuit een Hollands perspectief verteld? Of komen bepaalde mensen en groepen er niet te vaak bekaaid vanaf in onze geschiedenisboeken? Kortom: welke verhalen worden nog niet verteld? Wil jij dat onderzoeken en ben je niet langer dan drie jaar geleden afgestudeerd? Dan is een fellowship van het BHIC iets voor jou. Als fellow krijg je een beurs om vijf maanden ongestoord in onze archieven te duiken. En onbekende verhalen te vinden en te vertellen.
-
De grootste voorvechter van Brabant… maar wie kent hem nog?
August 7th, 2023 | 24 mins 3 secs
archieven, archives, beurs, bhic, brabant, educatie, fellow, fellowships, geschiedenis, historie, history, noord-brabant, onderzoek
Of het nu gaat om het tegengaan van overstromingen, het aanpakken van dronken automobilisten, of de start van het Noordbrabants Museum: er zijn maar weinig ontwikkelingen in Brabant waarvoor de ‘ontzaglijk populaire’ politicus Alexander van Sasse van IJsselt zich níet sterk heeft gemaakt. En dat allemaal naast zijn werk als rechter, voorzitter van de Hoge Raad van Adel en zo nog wel tien functies. Een vrijgezelle workaholic die niet kon trouwen omdat hij maar één grote liefde had: Brabant! Maar wie kent hem nog?
-
Van Frank Lammers tot de Efteling: klopt het beeld van Brabant op tv wel?
July 17th, 2023 | 12 mins 10 secs
archieven, archives, bhic, brabant, educatie, efteling, frank lammers, geschiedenis, historie, history, noord-brabant, televisie, television, true crime, tv
Welke Brabantse plekken komen vaak in beeld op televisie? Hoe belangrijk is de Efteling daarbij? En in hoeverre vormt Frank Lammers het gezicht van onze provincie in de media? In deze podcast leidt gids Bjorn Bouwens, bekend van de podcast Daar bleef je voor thuis, ons door Brabant als tv-decor. Want klopt het beeld van Brabant op tv eigenlijk wel?
-
16: Dé Brabantse uitvinding die in iedere huiskamer is terug te vinden
July 3rd, 2023 | 56 mins 30 secs
archieven, archives, bhic, brabant, educatie, geschiedenis, historie, history, marietje kessels, moord, noord-brabant, philips, televisie, television, true crime, tv
Wist jij dat als je televisie kijkt, je eigenlijk naar een Brabantse uitvinding zit te kijken? En dat ook de eerste officiële tv-kijker in onze provincie woonde? In deze podcast onderzoeken we daarom hoe de navelstreng van de televisie verbonden is met Brabant. En niet alleen de geboorte van de tv, maar hoe ook de verdere levensloop van de beeldbuis vele sporen in onze provincie heeft nagelaten. Onze gids in de Brabantse televisiegeschiedenis is Bjorn Bouwens van de podcast ‘Daar bleef je voor thuis’.
-
Tijdreizen met Wim Daniëls deel 2: De geur van Arlenius
June 19th, 2023 | 33 mins 5 secs
16th century, aarle-rixtel, archieven, archives, arlenius, bhic, book, books, brabant, florence, geschiedenis, historie, history, italy, noord-brabant, storytelling, wim daniels
Wat is de aantrekkingskracht van een boek dat 500 jaar geleden werd geschreven? En hoe raakt een Brabants dorp vijf eeuwen later hiervan in de ban? In deel 2 van deze driedelige podcast special van ‘Het geheugen van Brabant’ wandel je met taalkundige Wim Daniëls en reisleider Marilou Nillesen door het centrum van Florence. Samen met een bonte stoet Brabanders stap je het piepkleine antiquariaat van Roberto Cosi binnen. Want dáár zou toch het speciale boek van Arlenius moeten liggen… En je gaat op onderzoek uit, want hoe dicht bij Arlenius kun je komen? Dat hoor je in De geur van Arlenius.
-
Tijdreizen met Wim Daniëls deel 1: In de ban van het boek
June 5th, 2023 | 31 mins 44 secs
16th century, aarle-rixtel, archieven, archives, arlenius, bhic, book, books, brabant, florence, geschiedenis, historie, history, italy, noord-brabant, storytelling, wim daniels
Wat is de aantrekkingskracht van een boek dat 500 jaar geleden werd geschreven? En hoe raakt een Brabants dorp vijf eeuwen later hiervan in de ban? In deel 1 van deze driedelige podcast special van ‘Het geheugen van Brabant’ laat taalkundige Wim Daniëls je kennismaken met zijn bijzondere voorganger: Arnout van Eyndhouts, alias Arlenius. Een gewone Brabantse jongen die in de 16e eeuw furore maakt als één van de belangrijkste boekenkenners in Italië. Je stapt samen met reisleider Marilou Nillesen in de bus naar Florence.
-
"Ik wil heel veel doden"
May 15th, 2023 | 20 mins 8 secs
1943, aprilmeistaking, archieven, archives, bhic, brabant, educatie, geschiedenis, historie, history, moord, noord-brabant, staken, stakingen, strike, tweede wereldoorlog, world war ii
Als ook in Brabant in april/mei 1943 het werk massaal wordt neergelegd, weet de Duitse bezetter aanvankelijk niet hoe te reageren. Maar dan besluit hoogste SS-baas Rauter keihard terug te slaan. “Er moet heel veel bloed vloeien, ik wil heel veel doden”, is zijn gedachtegang. Hoe werd daar in Brabant op gereageerd? Wat was de rol van de boeren tijdens de staking? En hoe liet de Kerk blijken deze staking goed te keuren?
-
15: “Toen hoorde ik het salvo” – de vergeten April-meistakingen van 1943
May 1st, 2023 | 1 hr 22 secs
1943, aprilmeistaking, archief, archieven, archives, bhic, brabant, educatie, geschiedenis, history, noord-brabant, staken, stakingen, strike, true crime, tweede wereldoorlog, world war ii
In deze podcast gaan we tachtig jaar terug in de tijd, naar april/mei 1943. Naar de grootste openlijke staking uit bezet Europa. Ook in Brabant wordt massaal het werk neergelegd. Historicus Loe de Jong omschrijft het als ‘de heldhaftigste dagen in de geschiedenis van ons volk’ en toch wordt daarover zelden gesproken. En dat terwijl de April-meistakingen van 1943 het keerpunt markeren van de Duitse bezetting. Waarom weten we daar zo weinig van?
-
Waarom sigarenmakers opeens huizen gaan bouwen in Den Bosch (bonus)
April 17th, 2023 | 7 mins 27 secs
archief, archieven, archives, bhic, brabant, geschiedenis, history, house, hovel, jos neomagus, krot, krotten, noord-brabant, onderzoek, oss, research, sloppenwijk, slums, wonen, woningnood
Wie in de vorige eeuw een nieuw huis in Den Bosch betrok, had grote kans dat die was gebouwd door... een sigarenmaker. In deze bonus legt Jos Neomagus uit hoe het kwam dat geschoolde sigarenmakers op de steigers gingen staan. En er is aandacht voor een ongekend grote handtekeningenactie in Oss omdat honderden inwoners met hun handen in het haar zaten: waar laat ik mijn varken in mijn nieuwe huis?
-
14: Toen was een krot heel gewoon
April 3rd, 2023 | 49 mins 15 secs
archieven, archives, bhic, brabant, educatie, geschiedenis, historie, history, hovel, krot, krotten, marietje kessels, moord, noord-brabant, sloppenwijk, slums, true crime
Een wc delen met 20 huishoudens of met een groot gezin in één kamer wonen. Niet eens zo heel lang geleden wonen veel arbeiders in Brabant in erbarmelijke omstandigheden. In deze podcast nemen we je mee terug naar de vorige eeuw, en gaan we op zoek naar de woonomstandigheden van veel van onze grootouders. We nemen een kijkje in Brabantse steden waar hele wijken bestaan uit krotten of huisjes die onbewoonbaar zijn verklaard.
-
De laatste kus voor Truus (bonus)
March 20th, 2023 | 14 mins 50 secs
archief, archieven, archives, bhic, brabant, geschiedenis, history, jan smulders, middelbeers, noord-brabant, onderzoek, tweede wereldoorlog, world war ii
Wie was Jan Smulders? De naam van zijn vrouw Truus vinden we snel genoeg terug in de geschiedenisboeken, als eerste vrouwelijke burgemeester van Brabant. Maar Truus volgde haar echtgenoot Jan op die in 1945 tijdens een dodenmars in Duitsland is overleden. Wat is zijn verhaal? Wat voor burgemeester was hij en hoe kwam het dat hij nauwelijks overzag welke consequenties zijn keuze zou hebben? In deze bonus gaan we op zoek naar het verhaal achter Jan Smulders. En komen we te weten waarom Truus zijn eerste huwelijksaanzoeken resoluut afwijst, voordat ze uiteindelijk toch ja zegt. Luister naar De laatste kus voor Truus.
-
13: Help, een vrouw als burgemeester!
March 6th, 2023 | 57 mins 40 secs
archieven, archives, bhic, brabant, disaster, educatie, geschiedenis, historie, history, marietje kessels, mayor, moord, noord-brabant, ramp, true crime
Voor de allereerste vrouwelijke burgemeester van Nederland moeten we terug naar 1946, naar het Brabantse Oost-, West- en Middelbeers. Truus Smulders-Beliën volgt haar echtgenoot op die eerder in een Duits kamp overlijdt. Maar dat betekent niet dat zijn vrouw als vanzelfsprekend in zijn voetsporen treedt, integendeel zelfs. Over deze moeder der Beerzen maar Haags lastpak, de schrik op de weg in haar DAFje, praat Commissaris van de Koning Ina Adema. En deze CdK licht toe hoe het nu zit, met vrouwelijke burgemeesters in Brabant (en héél bijzonder: je hoort de stem van Truus zelf!)
-
BONUS Falende burgemeesters en dwalende dijkgraven? Kees Slager vertelt het ware verhaal over de Watersnoodramp
February 20th, 2023 | 14 mins 46 secs
1953, archief, archieven, archives, bhic, brabant, disaster, flood, geschiedenis, history, kees slager, noord-brabant, onderzoek, ramp, research, watersnood, watersnoodramp
Nee, de Watersnoodramp van 1953 is niet enkel een natuurramp; het is een optelsom van falende bestuurders en achterstallig onderhoud. Decennialang ploegt journalist Kees Slager door allerlei archieven en praat met talloze betrokkenen om de gebeurtenissen van toen te reconstrueren, op zoek naar het ware verhaal.